Een tekst moet in één keer goed op papier. Voel je de stress al? Ik vind het knap als je met dit in je achterhoofd nog een letter op papier krijgt. Mij lukt dat niet en zelfs de meest ervaren schrijvers krijgen hun teksten zelden in één keer goed op papier. Alleen Louis Couperus was de uitzondering die de regel bevestigt. En sommige schrijvers maken eerst formuleringen in hun hoofd en wijzigen die voordat ze de zin op papier zetten. Dus zelfs die schrijvers zetten de tekst niet echt in één keer neer. Ze smokkelen een beetje.

De eerste versie is alleen maar dat: een eerste versie

Vergelijk je je eerste versie met het eindproduct van welke gepubliceerde schrijver dan ook, dan is dat altijd een vergelijking in je nadeel. Tip: doe dat dan ook niet.
Mijn stukje over de pathologische leugenaar bijvoorbeeld, kende in de eerste versie een andere eerste alinea. Die heb ik in de definitieve versie geschrapt. Het werkte niet en was niet goed genoeg naar mijn zin. Daarom heb ik die verwijderd.

Schrijven genereert ideeeën

Leg naast je scherm of papier nog een blanco vel. Niets is zo frustrerend als je herinneren dat je een goed idee hebt gehad, maar niet meer weet wat het goede idee nu precies was. Ideeën hebben namelijk de neiging om in kudden te reizen, volgens schrijfster Marjorie Holmes. Daarna schrijf je weer verder aan je eerste versie.
Laat tijdens het schrijven spelfouten staan, geef aan dat je nog ergens een verbinding tussen alinea’s moet zoeken en misschien wel een ander woord moet verzinnen omdat je anders te vaak hetzelfde woord hebt gebruikt.
Laat dat lekker zitten tot je je tekst gaat redigeren. Misschien schrap je die zin of zelfs de hele alinea wel en dan is dit zonde van je tijd.

Schrijven is een manier om na te denken

Schrijven is niet het verwoorden van een gedachte, maar juist het vinden van die gedachte. Al schrijvende zie je die gedachte steeds scherper voor je en kun je de gedachte door herschrijven steeds scherper verwoorden. Daarom is schrijven schrappen en je eerste versie nooit de definitieve versie.