Van een fijne opdrachtgever kreeg ik met Kerst als een soort kerstpakket een scheurkalender met als onderwerp de Seven habits of highly effective people. Dit is een boek dat ik jaren geleden gelezen heb. Het meeste indruk op mij maakte de paradigma-verschuiving. Hoe mensen met iets omgaan en hoe zij dat dan uiten. Vandaag ging het stukje op de kalender over keuzevrijheid.

Eerst zal ik iets zeggen over die verschuiving die zo’n indruk maakte, daarna zal ik iets zeggen over 7 januari op die kalender.
Met als voorbeeld het paradigma van omgaan met rouw. Omdat ik dit boek in 2008 las, mijn vader overleed in dat jaar, maakte juist dit enorme indruk. Het ging om een man met twee kinderen in de metro. De kinderen waren enorm druk en veel passagiers stoorden zich eraan. De vader deed niets. Toen de schrijver hem aansprak op het gedrag van zijn kinderen zei de man: “Hun moeder is net overleden in het ziekenhuis. Dit is waarschijnlijk hoe zij ermee omgaan.” De schrijver schrok en het gaf hem het inzicht dat er meerdere manieren zijn om met verschillende zaken om te gaan.
Maar ik kreeg dus deze scheurkalender. De geefster vond dat dit een geschikt cadeau voor mij was. Na zeven dagen deze kalender lezen, kan ik het alleen maar met haar eens zijn. Zeker vandaag was voor mij weer even een wake-up call.

Het ging om keuzevrijheid

Als er iets gebeurt, dan kun je daarop reageren. Ook niet reageren is een reactie. De vraag is alleen hoe je reageert.
Tussen het de gebeurtenis en de reactie zit een moment, hoe klein ook, waarin je de mogelijkheid hebt om te kiezen, het moment van de keuzevrijheid. En ik besefte weer, hoe vaak ik die keuzevrijheid niet benutte, omdat ik zo vaak impulsief reageer.

Een soort G-schema

Toen ik voor mijn eetstoornis (binge eating, soort comazuipen, maar dan met eten) werd behandeld, leerde ik het G-schema. Het schema bestaat uit vier woorden die beginnen met een G: Gebeurtenis, Gevoel, Gedachte, Gedrag.
De vraag is: waar zit je keuzevrijheid? Dan moet je gaan kijken naar dat wat je kan beïnvloeden. Op een gebeurtenis of je gevoel kun je niet of nauwelijks invloed uitoefenen. De eerstvolgende stap waarop je wel invloed uit kunt oefenen zijn je gedachten. Die liggen binnen je invloedssfeer. Dus daar zit je keuzevrijheid, vanuit je gedachten kun je je gedrag beïnvloeden.
Bijvoorbeeld:
Je verliest je baan doordat je contract niet verlengd wordt (gebeurtenis). Je voelt je ontzettend waardeloos en nutteloos (gevoel). Je denkt: “Zie je wel, stomme muts, je kan het niet, je bent te dom voor dit werk,” (gedachte). Je loopt naar de kast om troostvoedsel te pakken (gedrag).
De eerste twee G’s kun je niet veranderen. Je baan verliezen en gevoelens van waardeloosheid en nutteloosheid kun je niet aanpassen. Het eerste dat je kunt aanpassen, zijn de gedachten: je kunt best een tekstje schrijven. Er zijn waarschijnlijk andere oorzaken die je werkgever niet kan vertellen omdat je op basis daarvan niet mag worden ontslagen, bijvoorbeeld omdat je te duur bent of omdat de werkgever je niet mag.
Als je die gedachten weet om te buigen, dan vloeit er ook ander gedrag uit voort. Tenminste, dat is het idee. Soms is het te lastig om je gedachten aan te passen. Dan kun je nog je gedrag aanpassen. In plaats van naar de kast lopen, loop je door naar buiten om een ommetje te maken. En daar zit je keuzevrijheid!
Schrijver: Stephen Covey
Titel: The seven habits of highly effective people
Prijs: € 12,99
Aantal blz: 384
Uitgeverij: Simon & Schuster

Disclaimer: eventuele links in deze blog naar boeken zijn affiliatelinks. Als je daarop klikt en je koopt een van deze of een ander boek of artikel, dan sponsor je mij daarmee. Daar ben ik je dan ook erg dankbaar voor. Zie ook mijn cookieverklaring.